Vormen van Communicatie

en het Belang van Sensitieve Communicatie bij Mensen met Trauma,

 

Communicatie is de basis van menselijke interactie en het fundament van onze sociale relaties. Het stelt ons in staat om gedachten, gevoelens, wensen en informatie uit te wisselen. Er zijn diverse vormen van communicatie: verbaal en non-verbaal, direct en indirect, schriftelijk en digitaal. Elk van deze vormen speelt een belangrijke rol, maar wanneer we communiceren met mensen die een traumatische ervaring hebben meegemaakt, is het extra belangrijk om bewust en sensitief te communiceren. Traumatische ervaringen kunnen de manier waarop iemand communiceert en de manier waarop die persoon communicatie ontvangt, sterk beïnvloeden.

Vormen van Communicatie

1. Verbaal en Non-verbaal

De meest bekende vorm van communicatie is verbaal: gesproken woorden en taal. Maar een groot deel van onze communicatie verloopt non-verbaal, via lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen, oogcontact, intonatie en gebaren. Non-verbale signalen kunnen emoties uitdrukken die woorden niet altijd kunnen overbrengen, en zijn cruciaal voor het begrijpen van de ander.

2. Schriftelijke Communicatie

Schriftelijke communicatie, zoals brieven, e-mails en berichten, stelt mensen in staat om na te denken over wat ze willen zeggen. Het kan rust geven doordat het de tijd neemt om te formuleren, maar kan ook afstand creëren door het ontbreken van non-verbale cues.

3. Digitale Communicatie

Met de opkomst van technologie is digitale communicatie via sociale media, videochats en apps een steeds grotere rol gaan spelen. Dit kan mensen verbinden over afstand, maar mist vaak de nuance en warmte van face-to-face contact.

---

Communicatie met Mensen die een Traumatische Ervaring Hebben

Een traumatische ervaring, zoals een ongeluk, geweld, verlies of misbruik, heeft vaak een diepgaande impact op de psyche. Het kan leiden tot verhoogde stressreacties, teruggetrokken gedrag, moeite met vertrouwen en gevoelens van onveiligheid. Dit beïnvloedt ook hoe iemand communiceert en communiceert ontvangt.

1. Verstoorde Communicatiepatronen

Mensen met trauma kunnen moeite hebben met het uiten van hun gevoelens, doordat ze bang zijn voor afwijzing, oordeel of herbeleving van de pijn. Soms kunnen ze juist heel terughoudend of juist prikkelbaar en defensief reageren. Non-verbale signalen kunnen tegenstrijdig zijn; iemand die zegt ‘het gaat goed’ kan tegelijkertijd gesloten lichaamstaal tonen.

2. Het Belang van Empathie en Veiligheid

Bij communicatie met getraumatiseerde mensen is het essentieel om een gevoel van veiligheid en vertrouwen te creëren. Dit kan door:

• Rustig en geduldig luisteren zonder te onderbreken.

• Respect tonen voor grenzen, bijvoorbeeld niet te diep op pijnlijke herinneringen ingaan tenzij de persoon daar zelf om vraagt.

• Heldere en eenvoudige taal gebruiken, zonder dubbelzinnigheden of sarcasme.

• Non-verbale signalen afstemmen op de ander, zoals een open houding en zachte oogcontact.

3. Aanpassen van Communicatiestrategieën

Soms kan het helpen om communicatie aan te passen, bijvoorbeeld door:

• Meer gebruik te maken van visuele hulpmiddelen of geschreven informatie.

• Contactmomenten kort en overzichtelijk te houden.

• Vragen te stellen die ruimte laten voor ja/nee-antwoorden of eenvoudige uitleg.

• Positieve bevestiging geven en dankbaarheid uiten om het zelfvertrouwen te versterken.

---

Conclusie

Communicatie is veelomvattend en essentieel voor menselijke verbondenheid. Bij het communiceren met mensen die een traumatische ervaring hebben gehad, vraagt het om extra aandacht, geduld en empathie. Begrip voor hun unieke situatie en het creëren van een veilige omgeving zijn cruciaal om effectieve communicatie mogelijk te maken. Door onze communicatie af te stemmen op de behoeften van getraumatiseerde mensen, kunnen we hen ondersteunen in hun herstel en welzijn, en een basis leggen voor vertrouwen en verbinding.